Kasım ayına damgasını vuran bir alışveriş çılgınlığı olan Black Friday, bu yıl da fırtına gibi esecek. Peki e-ticaret siteleri, milyonlarca insanın bir şeyler satın almak için beklediği bu güne nasıl hazırlanmalı? İşte Black Friday rehberi…
Bu yazıda size hem Black Friday’e dair bilgiler hem de e-ticaret sektörünün nasıl pozisyon alması gerektiğine dair bilgiler vereceğim. Öncelikle, Türkiye bu trendin neresinde, oradan başlayalım. Ödeme altyapısı iyzico, 2023 yılında 24 Kasım’da gerçekleşen Black Friday için aşağıdaki verileri paylaştı:
- Üye işyerlerinin ortalama sepet tutarı yüzde 75 arttı
- İşlem hacminin yüzde 61’ini kadınlar oluşturdu
- Kadınlar hazır giyim ve kozmetiğe yönelirken, erkekler bilgisayar ve oto aksesuara yöneldi
- En çok alışveriş yapılan kategoriler giyim, gıda ve eğlence oldu
- 4 işlemden 3’ü tek çekim, 1’i ise taksitli oldu.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, geçtiğimiz yıl 1,85 trilyon liralık hacme ulaşan e-ticaret sektöründe, markalar için başarının sırrı trendi yakalamaktan geçiyor. Elbette, bir alışveriş festivaline dönüşen Black Friday veya diğer isimleri ile Şahane Cuma, Efsane Cuma da özel kampanyalar yapmak için doğru bir dönem.
Black Friday nedir? Türkiye’de nasıl popüler oldu?
Türkçeye Kara Cuma olarak çevrilebilecek Black Friday’in doğuş hikâyesi aslında trajik bir olaya dayanıyor. ABD’de 1960’ların başında alışveriş sonrası ortaya çıkan yoğunluk, trafik ve olaylar bu günün “kara” olarak adlandırılma sebebidir. 1930’lardan beri bir gelenek haline gelen bu gün, Şükran Günü’nden sonra gelen ilk cumadır. Noel alışverişi sezonunun başlangıcıdır.
Elbette ABD ve Avrupa ülkelerinde, mağazaların yaptığı ciddi indirimler ve inanılmaz kampanyalar, zaman içinde bu trendin dünyaya yayılmasına neden oldu. Türkiye’de de yıllardır hem online alışveriş hem de perakende markaları, Kasım’ın son haftasında ciddi indirimler yapıyor.
Bu kavram eskilere dayansa da günümüzde bir de Cyber Monday kavramı var. Cyber Monday, 20 sene önce ortaya çıktı ve Black Friday’den sonraki ilk Pazartesi gününü ifade ediyor. Pazartesi gününün özelliği ise sadece online alışverişe yönelik olması.
Çin’de ortaya çıkan 11.11 Bekarlar Günü’nü de hesaba katarsanız, Kasım ayının büyük bir kısmı indirim kampanyaları ile geçiyor. E-ticaret siteleri için Black Friday rehberi ile nasıl bir yol izlenmeli, bakalım.
E-ticaret siteleri için Black Friday’in önemi nedir?
Kasım’ın son haftası yaşanan alışveriş çılgınlığının, işletmeler için önemli artıları var. Genel olarak işletmelerin, ciddi indirimler yaparken motivasyonu eski stokları eritmek ve yeni sezon ürünleri için stoklarda yer açılmasını sağlamaktır. Fakat Kara Cuma olarak da adlandırılan bu günde, indirimlerin bir başka artısı vardır. O da, yeni müşteri kazanma!
E-ticaret siteleri de, Aralık ayına girerken yıllık hedefleri tutturma noktasına bu dönemde vites yükseltirken, bir yandan yeni müşteri kazanmayı hedefler. Mevcut müşterilerin ise markaya olan bağının ve sadakatinin artması hedeflenir.
Yapılan reklamlarla marka bilinirliğinin artırılması hedeflenirken, ortaya çıkan sonucun pazarlama çalışmaları için önemli veriler, içgörüler verdiğini de kabul etmek gerekiyor. Kısacası, e-ticaret siteleri yaptıkları indirimle önemli faydalar elde eder.
Şimdi gelelim en önemli kısma, e-ticaret siteleri Black Friday’e nasıl hazırlanmalı, neler yapmalı?
E-ticaret siteleri Black Friday rehberi
2024 yılında, Black Friday 29 Kasım Cuma günü gerçekleşecek. Ancak Trendyol ve Hepsiburada gibi pazaryeri devleri başta olmak üzere, onlarca internet devi Kasım ayının başlamasıyla birlikte, iletişim çalışmalarını başlatacak.
E-ticaret siteleri için Black Friday öncesinde ve sonrasında izlenmesi gereken adımlar şu şekilde.
Pazar trendlerini ve rakipleri analiz edin
Online satış alanında hangi sektörde yer alırsanız alın, öne çıkan trendleri doğru okumalısınız. Genel olarak, rekabetin yüksek olduğu ürünler yerine, nişlere yönelmek orta ve küçük segmentli e-ticaret siteleri için avantaj olabilir. Örneğin ayakkabı, saat veya tişört gibi birçok büyük markanın yarıştığı ürün gruplarında öne çıkmak için, ciddi bir reklam harcaması gerekebilir. Dahası, müşteriye ulaşsanız dahi tekstil devlerine karşı avantajlı fiyat sunmak zordur.
Pazarda ortaya çıkabilecek yeni ihtiyaçlar, trendler yaratır. Türkiye piyasasında henüz çok fazla yer almayan, dikkat çekebilecek yeni ürün grupların yakaladığınız takdirde ciddi başarı yakalayabilirsiniz. Bu nedenle trendleri analiz ederek, rekabetçi olabileceğiniz yeni ürünleri belirleyin, buna odaklanın ve bir planlama yapın.
Elbette, rakiplerin izlediği yol da size fikir verebilir. Rakiplerin, Black Friday dönemi öncesinde hangi ürünlere yoğunlaştığını, nasıl bir indirim politikası izleyeceğini çözmeye çalışın. Tüm bu verileri üst üste koyarak, siz de bir plan çıkarabilirsiniz.
Stok kontrolleri yapın ve indirim oranlarını belirleyin
Alışveriş çılgınlığı başladığı anda, bir e-ticaret sitesi için en kötü senaryo muhtemelen stokların bitmesi olacaktır! Bu nedenle, Kasım ayı öncesinde öne çıkaracağınız ürünlerin stoklarını kontrol etmeli, hazırlıklarınızı tamamlamalısınız. Bir müşteri satın almak için geldiği ürünü bulamadığı taktirde, bu hem olumsuz bir deneyim hem de SEO adına eksi puandır.
Gelelim en can alıcı kısma, indirim oranları. Muhteşem Cuma, Şahane Cuma dönemindeki indirimler alışverişi cazip kılıyor. Fakat son yıllarda, müşteriler fiyat konusunda daha bilinçli hale geldi. Yani, 10 liralık bir ürünün fiyatını 15 liraya çıkarıp, yüzde 40 indirimle 9 liraya satan bir işletmenin deşifre olması uzun sürmüyor. Bu nedenle mutlaka “gerçek indirimler” yapın.
Her üründe kampanya yapmak şart değildir. Ancak kampanya yaptığınız ürünlerde mutlaka rekabetçi olun.
Black Friday indirimleri, en az yüzde 10-20 bandında oluyor. Fakat bazı markalar, özellikle stok eritmek istedikleri veya maliyet avantajına sahip oldukları ürünlerde cüretkar indirimler de yapabilir. Bu indirim oranları yüzde 50’yi dahi geçebiliyor.
Burada, pazarlama stratejileri ön plana çıkar. Örneğin bir marka, A ürününde gerçekten çok ciddi bir indirim uygulayabilir, maliyetine ve hatta zararına bile satış yapabilir. Burada markanın stratejisi, ürün satmaktan ziyade yeni müşteri elde etmek, A ürününü alan müşterisine B veya C ürününü satmak da olabilir.
Dijital pazarlama planınız ve satış siteniz hazır mı?
Bekarlar Günü (11.11) veya Black Friday dönemine özel yapacağınız indirimler, bir müşteriye ulaşınca anlam kazanır. Bu nedenle o müşterileri hangi kanallarla çekeceğinizi planlamalısınız. Dijital pazarlama kanallarının her biri, trafik çekmek için farklı avantajlar sunabilir:
- Meta reklamları: Facebook-Instagram kitlesine, ilgi alanlarına uygun ürünleri sponsorlu olarak çıkın
- Google reklamları: Google ADS reklamları ile, ürünü arayan kullanıcıları sitenize çekmeye çalışın
- Blog: Blog için, bu dönemde odaklanacağınız ürünlere yer veren içerik planları yapın.
- SMS ve e-mail: Kampanya detaylarınız netleşince, hedef kitlenize bunu duyurun.
- Influencer çalışması: Sitenize trafik getirebilecek influencer’lar ile anlaşmalar yapın.
- Affiliate: Kâr oranınızın uygun olduğu ürünlerde, satış ortaklığı modelini düşünün.
Bunların dışında, e-ticaret sitelerinin teknik tarafında da bazı yapılması gerekenler mevcuttur:
- SEO: Site hızı ve sunucu optimizasyonu gibi konuları test edin, siteniz yüksek trafiğe hazır olsun.
- Landing page: Bu döneme özel, siteye gelen ziyaretçilere bir açılış sayfası tasarlayabilirsiniz.
- CRM: Chatbot, WhatsApp gibi, müşterilerin olası sorunlarına çözüm bulacak eklentiler kullanın.
- Geri sayım: Black Friday’de, kısıtlı süre kaldı algısı satışları artırabilir, bu nedenle sayaç kullanın.
- Ödeme: Ödeme altyapısını, entegrasyonları bir sorun çıkmaması adına kontrol edin.
Bütçenizi planlayın
Her marka, ürün ve hizmetlerini görünür kılmak adına bu dönemde pazarlama bütçesini artırır. Sektör devleri televizyon ve açık hava gibi yüksek bütçeli reklam mecralarında dahi yer alır. Ancak doğru dijital pazarlama kanallarını kullanarak, ortalama bir bütçeyle dahi sonuç alabilirsiniz.
Reklam bütçesi, e-ticaret siteleri için bu dönemde en önemli kalemdir. Hangi mecra için nasıl bir bütçe ayıracağınızı, geçmiş verilerden yola çıkarak kaç ziyaretçi hedeflediğinizi netleştirin. Bu dönemde, firmanızın kadrolu çalışanlarını bekleyen olası ek mesai ücretlerini de hesaba katmalısınız.
Kasım alışveriş dönemi ile ilgili bir bütçe planı yaptığınızda, ürünlerdeki kâr marjınızı ve indirim oranını hesaba katarak genel tabloya ulaşabilirsiniz.
Elde edeceğiniz ciro ve kârın yanı sıra, artacak olan marka bilinirliği ve gelecek yeni müşteriler işletmenizin kazanç hanesine yazılacak. Genel olarak e-ticaret siteleri için Black Friday dönemi, önemli kazanımların ortaya çıktığı bir dönemdir. Ciroda kırılan rekorlar, artan ziyaretçi sayıları ve yeni müşteriler, yeni dönem için gücünüze güç katar.
E-ticaret siteleri, Kasım ayındaki trafiği doğru analiz ederek, yeni yıla hazırlanabilir. İlgi gösterilen ürünler, ziyaretçilerin ürünlere göre sayfada kalma oranları ve birçok analitik veri bu süreçteki esas değerdir. Bu nedenle, Black Friday rehberi size önemli ipuçları verebilir.
